Symbolika Pasów
Biały pas
Stopień czystości.
Obok czarnego pasa, biały jest najważniejszy w życiu karateki. Kolor biały zawiera w sobie wszystkie kolory spektrum światła. W ten sposób biały symbolizuje potencjał nowego ucznia, który może osiągnąć każdy cel. Wszystko czego potrzebujesz masz już w sobie - trening pomoże ci to wydobyć. Jest tak jak z diamentem ukrytym, we wnętrzu skały, którą trzeba odłupać dłutem determinacji i wiary. Biały symbolizuje w tym przypadku brak umiejętności i doświadczenia w sztuce karate nowego ucznia. Jego serce jest pełne nadziei, z której rodzi się pierwszy entuzjazm do trenowania i nauki. Początkowy trening polega na uważnym słuchaniu nauczyciela i postępowaniu zgodnie z jego wskazówkami. Od pierwszego ćwiczenia nieskazitelność białego pasa znika na zawsze. Biały pas nasiąka potem i stopniowo staje się coraz bardziej przybrudzony, aż do osiągnięcia czarnej barwy. Kiedy wejdziesz na drogę karate, nie śpiesz się, skoncentruj się na nauce etykiety dojo i regularnych treningach. Nie wstydź się białego pasa - noś go z dumą. Udowodnij sobie, że jesteś w stanie podołać wysiłkowi, jakiego wymaga opanowywanie sztuki karate. Nikt od ciebie nie oczekuje poprawnego wykonywania poszczególnych technik, ale jeśli okażesz swoje zaangażowanie, wszyscy chętnie ci pomogą. Najważniejsze jest to, aby dawać z siebie wszystko!" "Z jednej strony, człowiek jest, w stanie doprowadzić siebie do całkowitego zniszczenia, z drugiej jednak, posiada nieograniczoną zdolność rozwoju i samodoskonalenia. Sukces zależy od wyznaczenia celu i wytrwałego dążenia do jego osiągnięcia." Mas Oyama
Pomarańczowy pas
(10-9 kyu) stopień stabilności.
Czerwony (w Polsce – pomarańczowy) nawiązuje do koloru czary podstawy (Muladhara), znajdującej się u podstawy kręgosłupa, której żywiołem jest Ziemia – symbol stabilności. Dobra stabilna postawa to według Mas Oyamy, pierwszy podstawowy krok na drodze do sztuk walki. Poprzez trening uczymy się wyczuwać środek ciężkości, co pozwala zachować równowagę i kontrolować ciało. Rozwinięta zostaje podstawowa wrażliwość w stopach i nogach. Fudo! Moc i postęp budowane są na mocnych podstawach. Uczeń przygotowujący się do egzaminu na pomarańczowy pas, powinien znać etykietę i zasady panujące w dojo, bo na nich oparty jest trening i życie karateki. Powinien on być świadomy ogólnych terminów w karate i w pewnym stopniu poznać swoje ciało. Na początku, kolejnych technik uczymy się po prostu: wiedząc gdzie znajdują się poszczególne części ciała i gdzie powinny się znaleźć. Moc techniki przychodzi później, gdy poznamy poszczególne partie ciała i opanujemy koordynację pomiędzy nimi. W ten sposób tworzymy fundamenty mocnej i prostej drogi, które są niezbędne jeżeli ktoś pragnie osiągnąć szczyty. Miyamoto Musashi porównuje drogę życia karateki do życia stolarza, który musi mieć dobre narzędzia, nieustannie ostrzone, jeżeli chce dobrze wykonywać swoją pracę. Do czasu otrzymania pomarańczowego pasa utrwalamy podstawowe nawyki i pracujemy nad kondycją fizyczną. Przyjmujemy nowy, ambitny, pełny wdzięczności, wytrwałości i witalności styl życia. Przezwy iężamy wewnętrzne zahamowania, które powstrzymują pragnienie poprawy samego siebie. Posiadacz pomarańczowego pasa powinien z entuzjazmem podchodzić do treningów ido swoich marzeń o wielkich rzeczach.
Niebieski pas
(8 i 7 kyu) - stopień płynności i umiejętności przystosowania się.
Niebieski nawiązuje do drugiej czakry (Svadhisthana), znajdującej się w okolicach kości krzyżowej, której żywiołem jest Woda - symbol płynności i umiejętności przystosowania się.
Jak woda przystosowuje swój kształt do naczynia, w którym się znajduje tak karateka dzięki kumie rozwija podstawowe zdolności przystosowania się i płynnego reagowania. Czy jest to spokojny i kojący wąski strumyk, wszechmocny wodospad czy wściekła fala, żywioł pozostaje ten sam – Woda. Także w życiu, karateka musi nauczyć się wykonywać wszystkie czynności zarówno podczas odpoczynku, jak i w czasie bitwy z niezmiennym duchem i niewzruszonym umysłem(heijoshin). Walka to czynność umysłowa. Brak kontroli prowadzi do gniewu i strachu, co oznacza, że walka staje się czynnością fizyczną. Najbardziej niebezpiecznym człowiekiem jest ten, kto nie okazuje żadnych emocji stojąc twarzą w twarz ze strachem. Na tym etapie zaczynamy adaptować karate do swojej siły i słabości fizycznej, ustanawiając swoją niezależność. Przede wszystkim powinniśmy skupić się na umiejętności prawidłowego zaciskania pięści i skoordynowania tej czynności z prawidłową pozycją.” Nigiri sannę, tachi sannę, taki sannen” ( Trzy lata zaciskanie pięści, trzy lata pozycja, trzy lata cios). Uczeń przygotowujący się do egzaminu na niebieski pas , powinien utrwalać zwyczaj giętkości poprzez rozciąganie, aby osiągnąć elastyczność zarówno fizyczną, jak i psychiczną oraz uczyć się przezwyciężać narzekanie i trenować bez uczucia zniechęcenia. Oczywiście w życiu karateki mogą przyjść też takie chwile, kiedy entuzjazm słabnie, a czasem przeradza się nawet w rozpacz. Ważne jest wtedy, aby rozpoznać je i zaakceptować jako integralną część treningu. Chwile słabości dotykają każdego na różnych etapach – mogą stać się jednak momentem mocy, kiedy potraktujemy je jako wskazówki na naszej drodze rozwoju. Adept posiadający niebieski pas powinien znać swoje ograniczenia i zdawać sobie sprawę, jak dużo jest jeszcze do nauczenia.
Żółty pas
(6 i 5 kyu) – stopień utwierdzania.
Żółty nawiązuje do czary splotu słonecznego ( Manipura), której żywiołem jest Ogień – symbol kreatywności i energii fizycznej. Uczeń przygotowujący się do egzaminu na żółty pas całą swoją uwagę powinien skupiać na miejscu zwanym hara ( centrum energetyczne, środek ciężkości naszego ciała. Podczas treningu uczymy się, że moc uderzenia i kopnięcia nie powstaje w stopie czy ręce, tylko w hara. Sosami Oyama podkreślał nieustannie: „ Poczuj, jakbyś był zakorzeniony w ziemi za pomocą niewidzialnej siły. Skoncentruj się na hara i poczuj energię płynąca z tego centrum. Twoje umiejętności zdecydowanie wzrosną.” Zawiązywanie pasa przed każdym treningiem powinniśmy traktować jak rytuał, przypominając sobie w tym momencie o symbolicznym połączeniu ciała i umysłu w tym punkcie. Od ucznia z żółtym pasem wymaga się nie tylko koncentracji na fizycznym treningu, równowadze czy koordynacji, ale także na psychologicznych aspektach treningu percepcji, pewności siebie, świadomości i sile woli. Zjednoczenie ciała i umysłu! Pierwszy krok – to ćwiczenie fizycznych i mentalnych podstaw systemu poprawnych technik, utrwalanie podstawowych pozycji, równowagi i koordynacji. Drugi – to zwiększanie prędkości techniki bez utraty jej formy. Pomocne w tym są ćwiczenia na makiwarze i energiczne kumie. Wzrasta nasza świadomość ciała w ruchu i jego dynamicznej natury. „Intensywny trening jest bardziej dla stanowczego ducha i pokonania siebie, niż dla rozwinięcia silnego ciała.” (Mas Oyama) Trzeba stawić czoła słabościom: strachowi, mściwości, pesymizmowi, wyolbrzymianiu, przebiegłości i zrobić wszystko, aby je kontrolować, nie zapinając jednak o rozwijaniu silnego i wysportowanego ciała. „Powinniśmy zdać sobie sprawę, że to umysł włada ciałem. Moc umysłowa człowieka jest wielka. Jego ciało poparte wielką mocą jest tajemnicze i poza zasięgiem nauki. Właśnie dlatego karate nie powinno być użyte z agresją i w złych zamiarach. Esencją karate je4st zatem poszukiwanie czegoś głębszego niż tylko trenowanie ciała” (Mas Oyama) Żółty pas jest ostatnim z grupy początkujących.
Zielony pas
(4 i 3 kyu) – stopień emocji i wrażliwości.
Zielony kolor powstaje ze zmieszania żółtego (żywioł ognia) i niebieskiego (żywił eteru). Zielony pas nawiązuje do czary serca (Anahata), znajdującej się na wysokości serca, której żywiłem jest Powietrze – symbol emocji, wrażliwości i uczuć. Zielony pas to pierwszy ze stopni zaawansowanych. Na tym poziomie karateka uczy się doceniać rolę, jaką odgrywają umysł oraz uczucia w karate i w życiu. Karateka otwiera się na współpracę i zaczyna dzielić się z innymi, zamiast być chciwym i samolubnym. Nie jest podstępny, lecz sprawiedliwy, szczery i troskliwy. Poznaje prawdziwe znaczenie Miłości. Jest świadomy tego, że zawsze istnieje coś więcej niż widzimy. W ten sposób staje się bardziej zrównoważony i dojrzały. Zdaje sobie sprawę, że siła bez mądrości i współczucia jest destrukcyjna, niebezpieczna i bezduszna. Sosami twierdził: „Siła bez sprawiedliwości to przemoc; sprawiedliwość bez siły to nieudolność.”
Warto podkreślić, że istotnymi cechami dojrzałego karateki są, oprócz powagi i ważności, poczucie humoru i umiejętność śmiania się z siebie. Najważniejszą rzeczą w nauce na poziomie pasa zielonego jest pokora i cierpliwość. „Zielony pas” skupia się głównie na prawidłowym oddychaniu i na doskonaleniu podstawowych technik, sposobów poruszania się i obowiązkowych kata. Uczy łączyć techniki, szybkość siłę. Zaczyna odczuwać stan umysłu znany jako „zanshin”, gdzie ciało działa perfekcyjnie bez świadomego wysiłku. „Zielony pas” to dojrzałość, mądrość i miłość, bez nadmiernego intelektualizowania. Na poziomie zielonego pasa dbanie o kondycję i zdrowie powinno wejść w nawyk. Poruszenie tej kwestii skłania do rozważań na temat diety i jej wpływu na ciało. Nie istnieje dieta, która byłaby dobra dla wszystkich ludzi. Jednakże pewne ogólne zasady należałoby w tym miejscu wymienić: unikaj przetworzonego jedzenia – jest ono pozbawione wszystkich cennych naturalnych składników; jedz z umiarem! Pamiętaj, że twoje ciało jest świątynią, więc traktuj je z należytym szacunkiem!. Jeżeli karateka decyduje się na korzystanie z takich używek jak np.; narkotyki, alkohol, tytoń, środki dopingujące czy produkty zawierające kofeinę jest to jego wybór. Jednak rozum dyktuje, że tylko pełne zaznajomienie się z konsekwencjami zagrożeniem dla ciała (które są oczywiste), dla umysłu (które są mniej oczywiste, ale powodują większe zmiany) i dla ducha ( te są prawie nieznane) sprawi, że ktoś zastanowi się dwa razy zanim sięgnie po używki jakiegokolwiek rodzaju! Użyj swojego rozumu i nie eksperymentuj z tego typu środkami! Jeśli musisz być na „rauszu”, to szukaj go w zdrowym, szczęśliwym i spokojnym sercu! Połączenie fizycznych, umysłowych i duchowych sił, wypracowanych podczas wytrwałego treningu sprawia, że pogląd na świat staje się zrównoważony i harmonijny. Droga sztuki walki jest bitwą w sercu. Wszystkie rzeczy przychodzą z samokontroli. Mas Oyama: „ Skąpany w pocie, poświęcony całkowicie temu co robię w czasie treningu, przewyższam życie i śmierć.”
Brązowy pas
(2 i 1 kyu) – stopień praktyki i kreatywności.
Brązowy jest mieszanką trzech kolorów: czerwonego (fizycznego), żółtego (intelektualnego) i niebieskiego (duchowego). Brązowy kolor wyraża poczucie równowagi ciała, umysłu i duszy. Na etapie brązowego pasa podejście do treningu jest poważne i dojrzałe. Karateka wykonuje pewne i silne techniki nie zapominając jednocześnie o dalszym doskonaleniu swoich umiejętności. Podczas sparingu cały czas sprawuje kontrolę nad sobą i nad przeciwnikiem, dzięki szybkości, poczuciu dystansu i wrażliwości. Ćwicząc kata eksperymentuje z ruchami standartowych kata, znajduje jedno czy dwa, które będzie studiował ze szczególną uwagą, tak aż staną się jego własnymi. Karateka posiadający brązowy pas cieszy się autorytetem i jest godny zaufania dzięki szczerości, prawości i lojalności. Ucząc, korzysta z wlasnego doświadczenia i tradycji. Jasno i dokładnie wyraża różne fizyczne i psychologiczne koncepty oraz duchowy potencjał karatedo. Brązowy pas kontroluje swoje negatywne emocje: gniew, użalanie się nad sobą, zazdrość (cechy pomarańczowego pasa), dumę, zniechęcenie, ignorancję (cechy niebieskiego pasa), wyolbrzymianie, złośliwość, przebiegłość (cechy żółtego pasa), skąpstwo, oszustwo i uprzedzenia (cechy zielonego pasa). Nieustannie spogląda w tył przyglądając się sobie, by mieć pewność, że to on ma kontrolę nad emocjami a nie odwrotnie. Ma w sobie odwagę, żelazną wolę i posiada wiarę w piękno nieznanego, które jest przed nim. Obiektywne porównania z innymi szkołami, innymi dojo i uczniami są bardzo ważne, ale nie można gubić prawdziwej wartości tych porównań. Swoją własną siłę można poznać poprzez zrozumienie słabości innych. Jedną z metod obiektywnego porównywania z innymi w celu ulepszenia swoich umiejętności jest uczestnictwo w zawodach. Adept brązowego pasa, dzięki otwartemu umysłowi, uczy się respektować silę innych. Zna możliwości swoich własnych broni i docenia potencjał wroga – zarówno fizyczny jak i psychiczny. Japoński miecz – jest to nie tylko niebezpieczna broń zaprojektowana tak, aby skutecznie zabijać, ale także piękne dzieło sztuki. Tak samo powinno być z karateką. Każdy ma wybór: czy za pomocą sztuki walki przekształcić siłę w piękne dzieło, czy w przebiegłą i destrukcyjną broń. Brązowy pas uczy jak żyć i jak zabijać. Zbyt często dzieje się tak, że karateka po zdobyciu brązowego pasa staje się zadufany w sobie, czując się usatysfakcjonowanym dotychczasowymi osiągnięciami. Taka osoba nie jest gotowa podjąć wyzwania zdobycia yudansha. Trzeba porzucić „ umysł ucznia” i przyjąć prawdziwie dojrzałą postawę, niezbędną do transformacji na yudansha. To poważny krok naprzód. Brązowy pas jest w dogodnej sytuacji. Jest szanowany przez wszystkich wciąż pozostając uczniem. Jednak nie zdaje sobie sprawy z wielkości darów, które leżą przed nim i jak ptak waha się u progu swojej dobrze znanej klatki zanim będzie gotów podjąć niepewny krok do wolności.
Czarny pas
( 1 dan) – Królestwo Yudansha
Krok jakiego dokonujemy przechodząc z brązowego pasa, jest najważniejszy w życiu karateki. Chęć posiadania czarnego pasa jest najbardziej powszechnym celem większości karateków. Jednakże jego wymagania są ogromne. Wielu, którzy chcieli go zdobyć, potulnie pozostaje na niższym poziomie biegłości i zrozumienia. Nie wystarczyło im silnej woli, aby sprostać wymaganiom yudannsha. Poczynając od pierwszego stopnia czarnego pasa, zasady drogi Budo powinny stać się drugą naturą. Ćwiczenie technik ma na celu ich doskonalenie, studiowanie nauk oraz obserwowanie dawnych i obecnych mistrzów jest niezwykle przydatne w samodoskonaleniu się. Czarny jest blisko związany z piątym centrum energetycznym, czyli gardłem. Jest to piąta czakra - Vishuddha, której żywiłem jest Eter, a czarny to właśnie kolor ducha. Reprezentuje on królestwo, które leży poza fizycznością i dlatego samo w sobie nie jest osiągalne przez kolorowe stopnie. Kolor czarny najlepiej odzwierciedla ducha karatki, zawiera w sobie wszystkie kolory. Jeśli zostanie wystawiony na światło słoneczne będzie absorbował fale świetlne tak, że po chwili stanie się gorący, żeby go dotknąć. To zjawisko staje się mottem tego, kto otrzymuje czarny pas: „ za gorący, żeby go dotknąć”. Jego trening także odzwierciedla tą postawę. Czarny je3st kolorem siły, jest tak mocna nasycony pigmentami, że bardzo trudne jest pokryć go innym kolorem. Posiadacz czarnego pasa jest najsilniejszym ze wszystkich karateka i nikt z innym kolorem nie może go przewyższyć. Otrzymując czarny pas nie kończymy jednak podróży – jest to dopiero początek nowej drogi, na której nie ma miejsca na dumę i egoizm. Wielką głupotą jest myśleć, że w tym momencie osiągnęliśmy szczyty. Królestwo czarnego pasa składa się z dziesięciu poziomów każdy ma swoje symboliczne znaczenie. Jeśli yudansha kontynuuje trenowanie, nawet do późnych lat, to tak jak jego biały pas stał się czarny, teraz czarny płowieje, strzępi się na brzegach, aż w konsekwencji ponownie staje się „biały”. Wtedy koło nieuchronnie zamyka się, mistrz zostaje uczniem raz jeszcze. Cały proces powtarza się, ale staje się to w królestwie, które sięga dalej niż technika, niż umysł, dalej niż może to zrozumieć przeciętny człowiek. To jest królestwo YUDANSHA.